İstiklâl Savaşı’na Etkisi
Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmıştır ve hemen Kâzım Karabekir ile temasa geçmiştir.
Erzurum Kongresi’nin toplanma kararını öğrenen Mustafa Kemal bunu takdir ettiğini Kâzım Karabekir’e telgraf ile bildirmiştir.
Ayrıca 22 Haziran’da Amasya Genelgesi’ni yayınlayarak kongrenin toplanacağını yurdun dört bir yanına bildirmiştir. Böylece kongre yöresel değil de ulusal önem kazanmıştır.
Bu olay üzerine, Mustafa Kemal’in Anadolu’daki eylemlerinden çekinen İstanbul Hükümeti (İngilizlerin baskıları sonucu), Paşa’yı İstanbul’a çağırmıştır.
Bu emire Mustafa Kemal’in şiddetle karşı çıkması üzerine İstanbul Hükümeti kendisini tutuklamak için Kâzım Karabekir Paşa’yı görevlendirmiştir.
Bunun sonucu ulusun geleceğini etkileyen çok önemli bir olay yaşanmıştır:
“Hepimiz Emrinizdeyiz Paşam”
Mustafa Kemal tutuklanmayı beklemektedir. Karabekir Paşa odaya girerek Mustafa Kemal Paşa’yı topuk selamıyla selamlar ve şunları söyler:
– ” Kumandamda bulunan zabitan ve efradın hürmet ve tanzimlerini arza geldim. Siz bundan evvel olduğu gibi bundan böyle de muhterem kumandanımsınız. Kolordu komutanına mahsus araba ile maiyetinize bir takım süvari getirdim.
HEPİMİZ EMRİNDEYİZ PAŞAM!”
Mustafa Kemal Karabekir’in boynuna sarılarak bu eski arkadaşını birkaç kez öper.
İstiklâlin yıldızı o gün Erzurum’daki tarihi konakta parlamıştır.
Bu olaydan sonra da Kâzım Karabekir ile Mustafa Kemal arasındaki haberleşme düzenli olarak devam etmiştir.
10 Temmuz’da toplanan Erzurum Kongresi’nin Türk Milli Mücadelesi’ndeki yeri ve önemi çok büyük olmuştur.
Bu kongrenin Temsil Heyeti’ne seçilen Karabekir, Sivas Kongresi çalışmalarını da yakından takip etmiş ve kongrenin aldığı kararları desteklemiştir.
Milli Mücadele hareketi boyunca Edirne Milletvekili ve Doğu Cephesi Komutanı olarak görev yapmıştır.
1920’de Ermenilerce işgal edilen doğu illerini geri aldıktan sonra 31 Ekim 1920’de Ferikliğe (Korgeneralliğe) yükseltilmiştir.
2 Aralık 1920’de ermenilerle Gümrü anlaşmasını imzalanmış, rus ve Kafkasya Hükümetleri ile yapılan Kars Antlaşmasına ait görüşmeleri Ankara Hükümeti Murahhas Heyeti Başkanı olarak başarıyla sonuçlandırmıştır.
Doğudaki başarının ardından Batı Anadolu’daki orduların başarılarını sağlamak üzere, doğudaki ordunun büyük kısmının askeri güç ve mühimmatını Mustafa Kemal’in ordusuna sevk etmiş ve Türk Milleti’nin istiklâlini kazanmasında büyük emekleri olmuştur.
26 Ocak 1948 tarihinde vefat eden İstiklâl Savaşı’nın mimarlarından Musa Kazım Karabekir Paşa’yı rahmet, minnet ve şükranla anıyorum…
Ruhun şad olsun Büyük Komutan…
Murat ÇALIK
